Kişilik Bozuklukları

Kişilik Bozuklukları Nedir ?

Kişilik bozukluğu nedir; Kişilik bozuklukları devamlı olarak kişilerin kalıplaşmış düşünce yapısı ve davranışları ile görülen psikiyatrik bir problemdir. Kişilik bozuklukları olarak adlandırılmasının nedeni kişilerin bu düşünce ve davranışlarında esneklik gösteremiyor olmasından kaynaklıdır. Kişilik bozukluğu tanısı koyabilmek için bireyin 18 yaşını doldurmuş olması gerekir. Bu problemli davranışlar bireyin iş, özel ve sosyal yaşantılarında yıkıcı probleme yol açar. Bu bireylerin davranışları çoğu zaman toplum normlarının dışındadır ve uyum bozucudur.

Kişilik Bozukluğu Türleri

• Narsistik kişilik bozukluğu
• Obsesif kişilik bozukluğu
• Histriyonik kişilik bozukluğu
• Borderline (sınır) kişilik bozukluğu
• Bağımlı kişilik bozukluğu
• Şizoid kişilik bozukluğu
• Şizotipal Kişilik Bozukluğu
• Antisosyal kişilik bozukluğu
• Çekingen kişilik bozukluğu
• Paranoid kişilik bozukluğu

Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Kişiler de yoğun yetersizlik duygusunun olduğu ve bu duyguyu bastırabilmek için,  kendini her ortamda üstün gördüğü ve sürekli onaylanma, beğenilme ihtiyacının olduğu bir durumdur. Bu kişiler başkalarının anlamakta ve empati kurmakta güçlük çektikleri için diğerlerini önemsemezler. Dışardan gözlemlenen sert ve kendinden emin duruşlarının yanı sıra iç dünyalarında oldukça kırılgan ve eleştiriye tahammülsüzdürler.

Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu Nedir?

Mükemmelliyetçilik ve aşırı düzenli olma ihtiyacı ile bu kişiler detaylarda boğularak bütünü görmekte güçlük çeker. İlişkilerine de yansıyan bu kontolcülük ve esneyememe nedeni ile ilişkilerde de problemler görülür.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nedir?

Çok çekingen yapıda olan bu bireyler yaşamlarını diğer insanlar üzerinden sürdürmeye çabalar. Bağımlı oldukları kişilere karşı büyük oranda ayrışma endişesi yaşarlar. Tavsiye ve onay almadan seçim yapmakta ve yaşamlarını devam ettirmekte güçlük çekerler.

Çekingen Kişilik Bozukluğu Nedir?

Yetersizlik inancı belirgindir ve negatif geribildirim almaktan büyük oranda endişe duyarlar.  Bu endişelerden dolayı kendilerini geri çekerek anlamlı ilişki kurmakta güçlük çekerler.

Histriyonik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Bulundukları ortamlarda ilgi odağı olmak ve diğerleri etkilemek bu bireyler için oldukça önemlidir bu nedenler ilgi çekici görünmeye çabalarlar ve bulundukları ortamın dikkatini çekerler. Zaman zaman yapmacık bulunabilecek gösterişçi ve aşırı duygusal gözüken davranışlar sergileyebilirler. Cinsel yönleri ve cazibeleri ile de ön planda olmak olmak isteyebilirler. Etraflarındaki kişilerin tutumlarından da kolay etkilenebilirler.

Borderline (sınır) Kişilik Bozukluğu Nedir?

Kendileri ve diğerleri hakkında tutarlı görüşlere sahip olmakta güçlük çekerler bu nedenle ilişkilerde de tutarsızlık görülür.  Sıklıkla yoğun duygusal dalgalanmalar yaşarlar. Terkedilme endişeleri yoğun ve çocuksu davranışları belirgindir. Sıklıkla değersizlik, boşluk duyguları ve yoğun öfke davranışları sergilerler. Dürtü ve duygularını düzenlemekte güçlük çektikleri için madde kullanımı ve yüksek miktarda alkol tüketimi olabilir.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Antisosyal kişilik bozukluğu insanlar başkalarının haklarına tecavüz etme eğilimindedirler. Başkalarının haklarını saymazlar. Yasalara uygun yaşayamazlar. Sürekli yalan söyleme, dürüst davranamama davranışları sergilerler.  Dürtüsellik ön plandadır. Gelecek ile ilgili kaygısı olmaz. Sürekli takıntılı bir hal alarak kavgacıdır.

Sinirli, öfke kontrolü güçlüğü çekerler, görev sorumluluğunu yerine getirmezler. Sorumsuzluk davranışları sergiler, Yaptıkları olayları kendince haklı bulur. Zarar verir ve vicdan azabı çekmezler. Bunlar en belirgin özellikleri yer arasındadır. Doktor kontrolü altında alınmaları gereken durumlar olabilir. Farmoketorapi kullanabilirler. Çocuklukta yaşanan bazı travmalarda kişilik bozukluğuna etkendir. Hastalar uzun süren tedavi ile psikiyatri hekimleri tarafından tedavinin yapılması gerekir.

Uzm. Klinik Psikolog Nur BÜYÜKBEBECİ KAYA tarafından hazırlanmıştır.

Yayınlanma Tarihi: 9 Şubat 2023